ATSO Başkanı Davut Çetin’den büyüme değerlendirmesi...
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2020 2. çeyrek (Nisan-Haziran dönemi) Gayrisafi Yurtiçi Hasıla verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. TÜİK verilerine dayalı olarak yaptıkları hesaplamalara göre Türkiye ekonomisinin 3. çeyrekte büyüyeceğini ancak Antalya’da turizm kaynaklı daralmanın devam edeceğini öngördüklerini vurgulayan Başkan Çetin, desteklerin il ve sektör bazında farklılaşması gerektiğini belirterek “Antalya için kredi, vergi ve istihdam desteklerinin 2021 yılının sonuna kadar sürdürülmesi gerekiyor” dedi.
Başkan Çetin, Türkiye ekonomisi 2. Çeyrek büyüme verilerine ilişkin yaptığı yazılı açıklamada şunları kaydetti: “TÜİK GSYH verilerine göre Türkiye ekonomisi bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 9.9 daralmıştır. Daralma oranı hizmetler (ticaret, turizm vb.) sektöründe yüzde 25, sanayi sektöründe yüzde 16.5, inşaat sektöründe yüzde 2.7, mesleki hizmetler (hukuk, muhasebe, mühendislik vb.) yüzde 16.5, kamu, sağlık, eğitim yüzde 2.4, diğer hizmetlerde yüzde 18 olarak gerçekleşmiştir. Tarım sektöründe yüzde 4, bilgi-iletişim sektöründe yüzde 11, finans sektöründe yüzde 27.8, gayrimenkul gelirlerinde yüzde 1.7 büyüme kaydedilmiştir. Revize edilmiş rakamlara göre ekonomimiz 2019 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 1.7 oranında daraldığı için yüzde 9.9 daralmada baz etkisi olduğu dikkate alınmalıdır. İkinci çeyrekte OECD ortalama daralması yüzde 9.8, AB ekonomisinde toplam daralma yüzde 11.7 Almanya ekonomisinde daralma yüzde 9.7, ABD ekonomisinde daralma yüzde 9.1’dir. Türkiye ekonomisi baz etkisine rağmen OECD ve AB ortalamasına benzer bir küçülmeyle karşı karşıya kalmıştır”
"Hanehalkı tüketimi reel olarak yüzde 8,6 küçüldü"
İkinci çeyrekte hanehalkı tüketiminin reel olarak yüzde 8.6 küçüldüğünü belirten Çetin, “Ancak asıl etkinin ihracattaki yüzde 35.3 düşüşten kaynaklandığı görülmektedir. TUİK verilerine göre yatırımlarda düşüş yine 2019 baz etkisi katkısıyla yüzde 6.1 oranıyla sınırlı kalmış, kamu harcamaları büyümeye reel olarak katkı sağlamamıştır” dedi.
“Kredi ağırlıklı destekler çok daha sert küçülmeyi önledi”
Pandeminin Türkiye ekonomisinde küçülmeye neden olduğunu ifade eden Başkan Çetin, “Kredi destekleriyle ekonomide üçüncü çeyrekte güçlü bir büyüme gerçekleşse de bunun dördüncü çeyrekte devam edemeyeceği, yıllık büyümenin negatif kalabileceği anlaşılmaktadır. Kredi ve istihdam destekleri ekonomide çok daha sert bir küçülmeyi önlemiştir, bununla birlikte kredi ağırlıklı desteklerin baz etkisine rağmen ekonomide ABD ve Almanya’dan farklı bir performansa yetmediği açıktır. Bu ülkelerde doğrudan gelir destekleri ve vergi indirimleriyle sağlanan desteklerin etkili olduğu görülmektedir” diye konuştu. Başkan Davut Çetin, belirsizlikleri azaltarak güven artıracak, vergi reformu gibi reformları da içeren yeni bir ekonomik program açıklanması gerektiğini söyledi.
“Antalya ekonomisinde ikinci çeyrek küçülmesi yüzde 28’e yakın”
Antalya ekonomisine yönelik sözlerini sürdüren Çetin, şu ifadeleri kullandı: “TUİK verilerine göre konaklama ve yiyecek hizmetleri sektörlerinin Türkiye GSYH’sı içindeki payı 2019’da yüzde 3.4 olmuştur. Bu nedenle turizm gelirlerindeki kaybın GSYH etkisi düşük kalmaktadır. Oysa konaklama ve yiyecek hizmetleri sektörünün Antalya GSH’sı içindeki payı yüzde 25’e yakındır. Dolayısıyla ikinci çeyrekte Antalya ekonomisinde küçülmenin yüzde 28’e yaklaşacağı tahmin edilmektedir. Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte büyümeye geçecek, ancak Antalya ekonomisinde turizm kaynaklı daralma devam edecektir. Başta istihdam verisi olmak üzere bütün güncel ekonomik veriler öngörülerimizi doğrulamaktadır”
Çetin, “Pandemi dışında ekonomiye ilave yük getiren faktör, ihracat ve turizm döviz gelirlerindeki düşüş ve diğer nedenlerle döviz kurundaki yükselişin neden olduğu maliyet artışları ve refah kaybıdır. Türkiye ekonomisinin 2021 yılında da turizmin sağlayacağı döviz gelirine ihtiyacı artarak devam edecektir. Bu çerçevede, pandemi etkilerinin azaltılması ve Türkiye ekonomisinin uzun vadede yatırım ve büyüme kapasitesinin zayıflamaması için ekonomik desteklerin daha detaylı çalışılarak il ve sektör bazında seçici olarak verilmesi ve Antalya için kredi, vergi ve istihdam desteklerinin 2021 yılının sonuna kadar sürdürülmesi gerektiğini bir kez daha tekrarlamak istiyorum”
