Hasarlı veya riskli yapıda oturanlara, yıkım ve tahliye aşamasından, başka bir eve taşınma sürecine kadar birçok destek sağlanıyor. Bankalar yıkım kredisi, bakanlık ise faiz desteği veriyor. 18 ay boyunca, aylık 595 ile 960 lira arasında değişen kira yardımı yapılıyor.
Hükümet, kentsel dönüşüme hız verdi. Türkiye’de 20 yıl içinde 6.7 milyon konut dönüştürülecek. Bunun 1.5 milyonu çok acil yenilenmeli. Ancak masraflar birçok vatandaşı zorluyor. Bu nedenle evini dönüştürmek isteyene çeşitli yardımlar yapılıyor.
TÜFE ORANINDA ARTIYOR
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, illere göre en düşük 595, en yüksek 960 lira kira yardımı yapıyor. Riskli yapılardaki hak sahiplerine yapılan kira yardımları, Tüketici Fiyatları Endeksi’ndeki (TÜFE) yıllık değişim oranına göre güncelleniyor. 2019 yılı için henüz bir güncelleme yapılmadı. 2018 yılındaki rakamlar üzerinden ödeme yapılmaya devam ediliyor.
36 AYA KADAR YARDIM
Riskli alanların ve yapıların kentsel dönüşümle sağlıklı hale getirilmesi amacıyla çıkarılan kanun kapsamında, riskli yapılarda oturanlara 18 ay boyunca kira yardımı veriliyor. Eğer bakanlık tarafından ilan edilen riskli ve rezerv yapı alanlarında dönüşüm yapılıyorsa, bu süre 36 aya kadar çıkabiliyor.
MÜMKÜNSE GEÇİCİ KONUT
Anlaşmayla tahliye edilen yapıların maliklerine mümkün olması halinde, kira yardımı yerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine kadar, geçici konut veya işyeri tahsisi yapılabiliyor. Kira yardımının anlaşmayla tahliye edilen binalara yapıldığını da ekleyelim. Mülkiyetini belgeleyemeyenler bu hakların hiçbirinden yararlanamıyor.
EVİM RİSKLİ Mİ?
- Bina risk tespiti yaptırmak için herhangi bir çoğunluk aranmıyor. Kat maliklerinden bir kişinin bile başvurması yeterli oluyor.
- Risk tespiti, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisans almış bu alanda yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar tarafından yapılıyor.
- Tespit sonucunda bina riskli çıkarsa, söz konusu yapı için mecburen yıkım süreci başlıyor.
- Yıkımı durdurmak isteyen ev sahiplerinin karara 15 gün içinde itiraz edebilme hakkı var.
- İtiraz sonrasında da binanın riskli olduğu kabul edilirse, 60 gün içinde yıkılıyor.
- Yıkım yerine güçlendirme de yapılabilir.
- Bunun için ev sahiplerinin bu 60 günlük süre içinde güçlendirmenin teknik olarak mümkün olduğunu ispat ettirmesi gerekiyor.
HASAR VE RİSK TESPİTİ ÜCRETLİ
400 metrekarelik bina için 1812 lira ücret alınıyor. 401 metrekareyi aşan her 80 metrekare için bu bedele 226 lira ekleniyor. Tespit ücretini malikler karşılıyor. 100 metrekare için bakanlık 600 lira tespit kredisi veriyor. Kredinin geri ödemesi ise 24 ay.
BAŞVURULAR NEREYE?
Kira yardımı için tahliyeden itibaren en geç bir yıl içinde başvuru yapılması gerekiyor. İstanbul, İzmir ve Bursa’da Altyapı ve Kentsel Dönüşüm müdürlüklerine diğer illerde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’ne gerekli belgeleriyle dilekçe veriliyor. Ev sahipleri ve kiracılar için farklı belgeler isteniyor. Bu belgeleri bakanlığın web sitesinden öğrenebilirsiniz.
EN YÜKSEK İSTANBUL'DA
Kira yardımı miktarı, ile göre değişiyor. Rakamları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı belirliyor.
595 lira: Artvin, Bilecik, Bingöl, Bolu, Burdur, Çankırı, Erzincan, Gümüşhane, Hakkari, Kırşehir, Nevşehir, Sinop, Tunceli, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis.
675 lira: Amasya, Bitlis, Edirne, Giresun, Isparta, Kars, Kastamonu, Kırklareli, Muş, Niğde, Rize, Siirt, Uşak, Yozgat, Aksaray, Şırnak, Osmaniye, Düzce.
755 lira: Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Çorum, Elazığ, Kütahya, Ordu, Sivas, Tokat, Zonguldak, Batman, Çanakkale.
830 lira: Aydın, Balıkesir, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Mersin, Kayseri, Kocaeli, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa, Van.
905 lira: Adana, Antalya, Bursa, Konya.
960 lira: Ankara, İstanbul, İzmir.
3 TEŞVİK BİRDEN
1- FAİZ DESTEĞİ
Kentsel dönüşüm için kredi çekenlere faiz desteği de veriliyor. Kira yardımı alan kişiler faiz desteğinden yararlanamıyor. İkisinden birinin seçilmesi gerekiyor. Bu desteği 16 banka sağlıyor.Tahliye tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde kredi almak üzere bu bankalara başvurulması gerekiyor. Bağımsız bölüm başına en fazla 100 bin lira kredi kullanılabiliyor.
2- TAŞINMA PARASI
Kiracılara, 18 ay kira desteği yapılmıyor. Kentsel dönüşüm nedeniyle kiracı olduğu ev ya da işyerinden ayrılmak zorunda kalanlara, bir kereye mahsus taşınma yardımı veriliyor. Taşınma yardımı kiracılar için illere göre değişmekle birlikte, 1.190 lira ile 1.920 lira arasında, sınırlı ayni hak sahipleri için 2 bin 975 ile 4 bin 800 lira arasında farklılık gösteriyor.
3- TADİLAT KREDİSİ
Yıkım kredisi 1000 metrekarelik bir yapı için 6 bin lirayı buluyor. Kredi tutarının hak sahibinin hesabına aktarıldığı tarihten itibaren, 6 ay içinde yıkım işleminin yaptırılıp enkazın kaldırılması zorunlu. Yapım kredisinde ise anlaşmalı bankalarca kredi kullanım talepleri olumsuz değerlendirildiği takdirde bakanlık destek veriyor.
MAĞDUR AİLELERE 745 BİN TL
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, İstanbul Kağıthane'deki yıkılan ve hasar gören binalar sebebiyle mağdur olan 149 haneye toplamda 745 bin TL kaynak aktarıldığını açıkladı.
